|Ε|
«…Επειδη αναγκαστικα υπαρχει εξουσια στην κοινωνια, οσοι δεν συμμετεχουν σ’αυτη την εξουσια στη βαση της ισοτητας, κυριαρχουνται απ’αυτους που συμμετεχουν στην εξουσια και την ασκουν, ―συνεπως δεν ειναι ελευθεροι, ακομα κι αν εχουν την ηλιθια αυταπατη οτι ειναι, επειδη υποτιθεται πως αποφασισαν να ζησουν και να πεθανουν σαν ηλιθιοι (idiots), δηλαδη σαν απλοι ιδιωτες (ιδιωτευειν). (…)
Χωρις τη δραστηριοτητα των πολιτων ολοι οι νομοι ειναι χαρτια διχως αξια. Οι δικαστες και τα δικαστηρια δεν ειναι δυνατον να μενουν αδεκαστοι και αδιαφθοροι σε μια κοινωνια ‘‘ατομικιστικων’’ προβατων που δεν ενδιαφερονται τι κανει η εξουσια. Η ελευθερια και η αυτονομια συνεπαγονται αναγκαστικα την ενεργο και στη βαση της ισοτητας συμμετοχη σε καθε κοινωνικη εξουσια που αποφασιζει για κοινες υποθεσεις. (…)
Συμμετοχη στην εξουσια ειναι συμμετοχη στη θεσμιζουσα εξουσια. Σημαινει οτι καποιος μετεχει ισοτιμα με τους αλλους σε μια συλλογικοτητα που αυτοθεσμιζεται ρητα. Η ελευθερια σε μια κοινωνια εκφραζεται στους εξης δυο θεμελιωδεις νομους: δεν υπαρχει εκτελεση χωρις ισοτιμη συμμετοχη στη ληψη αποφασεων· δεν υπαρχει νομος χωρις ισοτιμη συμμετοχη στη θεσπιση του νομου. Μια αυτονομη συλλογικοτητα εχει εμβλημα και αυτοκαθορισμο: ειμαστε εκεινοι που εχουμε νομο να οριζουμε εμεις τους νομους μας…»
Χωρις τη δραστηριοτητα των πολιτων ολοι οι νομοι ειναι χαρτια διχως αξια. Οι δικαστες και τα δικαστηρια δεν ειναι δυνατον να μενουν αδεκαστοι και αδιαφθοροι σε μια κοινωνια ‘‘ατομικιστικων’’ προβατων που δεν ενδιαφερονται τι κανει η εξουσια. Η ελευθερια και η αυτονομια συνεπαγονται αναγκαστικα την ενεργο και στη βαση της ισοτητας συμμετοχη σε καθε κοινωνικη εξουσια που αποφασιζει για κοινες υποθεσεις. (…)
Συμμετοχη στην εξουσια ειναι συμμετοχη στη θεσμιζουσα εξουσια. Σημαινει οτι καποιος μετεχει ισοτιμα με τους αλλους σε μια συλλογικοτητα που αυτοθεσμιζεται ρητα. Η ελευθερια σε μια κοινωνια εκφραζεται στους εξης δυο θεμελιωδεις νομους: δεν υπαρχει εκτελεση χωρις ισοτιμη συμμετοχη στη ληψη αποφασεων· δεν υπαρχει νομος χωρις ισοτιμη συμμετοχη στη θεσπιση του νομου. Μια αυτονομη συλλογικοτητα εχει εμβλημα και αυτοκαθορισμο: ειμαστε εκεινοι που εχουμε νομο να οριζουμε εμεις τους νομους μας…»
«…Μια απο τις σημαντικοτερες λειτουργιες της σημερινης ιεραρχιας ειναι η οργανωση του καταναγκασμου… Στη δουλεια πχ, ειτε προκειται για εργαστηρια ή για γραφεια, ενα ουσιαστικο μερος της ‘‘δραστηριοτητας’’ του ιεραρχικου οργανου (απο τους αρχιεργατες μεχρι τη διευθυνση) ειναι η επιτηρηση, ο ελεγχος, η επιβολη ποινων, η αμεση ή εμμεση επιβολη της ‘‘πειθαρχιας’’ και η αψογη εκτελεση των εντολων της διευθυνσης…
Γιατι ομως χρειαζεται να υπαρχει καταναγκασμος; Διοτι σε γενικες γραμμες οι εργαζομενοι δεν ριχνονται με αυθορμητο ενθουσιασμο να εκτελεσουν αυτα που η διευθυνση θελει να κανουν. Γιατι αυτο; Διοτι ουτε η εργασια τους ουτε το προϊον της τους ανηκουν, διοτι νιωθουν οτι τους ξενωνουν και τους εκμεταλλευονται, διοτι δεν αποφασιζουν οι ιδιοι αυτο που κανουν και τον τροπο που θα το κανουν, ουτε τί θα γινει αυτο που κανουν.
Πιο γενικα, παρουσιαζουν την ιεραρχια απαραιτητη για τη ρυθμιση των συγκρουσεων, κρυβοντας το οτι η ιδια η υπαρξη της ιεραρχιας ειναι η πηγη της διαρκους συγκρουσης. Διοτι, οσο θα υπαρχει ενα ιεραρχικο συστημα, θα υπαρχει αναγκαστικα διαρκης αναζωπυρωση μιας ριζικης συγκρουσης μεταξυ ενος διευθυντικου και προνομιουχου στρωματος, και των υπολοιπων κατηγοριων που περιοριζονται σε ρολους εκτελεστη.»
«Λεγεται οτι, αν δεν υπαρχει καταναγκασμος, δεν θα υπαρχει πειθαρχια, πως ο καθενας θα κανει ο,τι του καπνισει, πως θα βυθιστουμε στο χαος. Ολα αυτα ειναι μια ακομα σοφιστεια. Το ζητημα δεν ειναι να μαθουμε αν η πειθαρχια, ή καμια φορα και ο καταναγκασμος, χρειαζονται. Το ζητημα ειναι ποιά πειθαρχια, ποιοί την εχουν αποφασισει, ποιοί την ελεγχουν, με ποιές μορφες και ποιούς στοχους. [Πειθαρχια προς οφελος ποιών;]
Οσο περισσοτερο οι στοχοι της πειθαρχιας ειναι ξενοι προς τις επιθυμιες εκεινων που οφειλουν να τους πραγματοποιησουν, τοσο πιο ξενες τους ειναι οι μορφες της πειθαρχιας και οι αποφασεις που αφορουν αυτους τους στοχους, και τοσο μεγαλυτερη αναγκη καταναγκασμου υπαρχει για να τις σεβαστουν.
Αυτοδιαχειριζομενο συνολο δεν ειναι ενα συνολο χωρις πειθαρχια αλλα ενα συνολο που αποφασιζει το ιδιο την πειθαρχια του, και σε οριακες περιπτωσεις, τις ποινες που πρεπει να υποστουν εκεινοι που την παραβιαζουν αυθαιρετα.(…)»
Γιατι ομως χρειαζεται να υπαρχει καταναγκασμος; Διοτι σε γενικες γραμμες οι εργαζομενοι δεν ριχνονται με αυθορμητο ενθουσιασμο να εκτελεσουν αυτα που η διευθυνση θελει να κανουν. Γιατι αυτο; Διοτι ουτε η εργασια τους ουτε το προϊον της τους ανηκουν, διοτι νιωθουν οτι τους ξενωνουν και τους εκμεταλλευονται, διοτι δεν αποφασιζουν οι ιδιοι αυτο που κανουν και τον τροπο που θα το κανουν, ουτε τί θα γινει αυτο που κανουν.
Πιο γενικα, παρουσιαζουν την ιεραρχια απαραιτητη για τη ρυθμιση των συγκρουσεων, κρυβοντας το οτι η ιδια η υπαρξη της ιεραρχιας ειναι η πηγη της διαρκους συγκρουσης. Διοτι, οσο θα υπαρχει ενα ιεραρχικο συστημα, θα υπαρχει αναγκαστικα διαρκης αναζωπυρωση μιας ριζικης συγκρουσης μεταξυ ενος διευθυντικου και προνομιουχου στρωματος, και των υπολοιπων κατηγοριων που περιοριζονται σε ρολους εκτελεστη.»
«Λεγεται οτι, αν δεν υπαρχει καταναγκασμος, δεν θα υπαρχει πειθαρχια, πως ο καθενας θα κανει ο,τι του καπνισει, πως θα βυθιστουμε στο χαος. Ολα αυτα ειναι μια ακομα σοφιστεια. Το ζητημα δεν ειναι να μαθουμε αν η πειθαρχια, ή καμια φορα και ο καταναγκασμος, χρειαζονται. Το ζητημα ειναι ποιά πειθαρχια, ποιοί την εχουν αποφασισει, ποιοί την ελεγχουν, με ποιές μορφες και ποιούς στοχους. [Πειθαρχια προς οφελος ποιών;]
Οσο περισσοτερο οι στοχοι της πειθαρχιας ειναι ξενοι προς τις επιθυμιες εκεινων που οφειλουν να τους πραγματοποιησουν, τοσο πιο ξενες τους ειναι οι μορφες της πειθαρχιας και οι αποφασεις που αφορουν αυτους τους στοχους, και τοσο μεγαλυτερη αναγκη καταναγκασμου υπαρχει για να τις σεβαστουν.
Αυτοδιαχειριζομενο συνολο δεν ειναι ενα συνολο χωρις πειθαρχια αλλα ενα συνολο που αποφασιζει το ιδιο την πειθαρχια του, και σε οριακες περιπτωσεις, τις ποινες που πρεπει να υποστουν εκεινοι που την παραβιαζουν αυθαιρετα.(…)»